5 elementenleer

De Traditionele Chinese Geneeskunde ( TCG) is ontstaan vanuit het bestuderen van de natuurlijke wereld. De Chinezen zagen dat in de natuur alles steeds in beweging is en constant verandert, maar wel steeds volgens eenzelfde patroon.

Ze zagen er vijf fasen in, vijf stappen die nu de 5 elementen genoemd worden ofwel de 5 bewegingen. In de filosofie van de 5 elementen, de Wu Xing, worden alle processen en gebeurtenissen die hiermee samenhangen geclassificeerd. Deze filosofie speelt een centrale rol in de gezondheidsleer, in de filosofie, in de vechtsport, zelfs bij het nemen van militaire beslissingen.

Het uitgangspunt hierin is dat alles in beweging is en alles elkaar beïnvloedt.

Dit zagen ze in grote dingen, zoals de verandering in de seizoenen, maar ook in kleine dingen. Het is terug te zien in het ritme van de dag en nacht, in de opvolging van de seizoenen, in de ontwikkeling van een baby tot volwassen, in het functioneren van de mens, in onze cellen.

Het is een oneindig proces van beginnen naar eindigen en weer opnieuw beginnen: Ontstaan, groei, bloei, verval en afsterven.

Iets wat we duidelijk in de natuur zien: in de lente ontkiemen alle planten, in de zomer zijn ze in bloei, in de nazomer kunnen we oogsten, in de herfst vallen de bladeren, in de winter sterven planten af en verzamelen voeding en kracht om weer een nieuwe cyclus te beginnen in de lente.

Steeds worden dezelfde vijf fasen doorlopen, ook in ons lichaam, op het fysieke vlak en op het niet-fysieke ( mentale) vlak.

Iedere fase heeft zijn eigen krachten en beweging. Wanneer een van de elementen uit balans is, heeft dit gevolgen, bijvoorbeeld als het Hout element uit balans is, kan iemand snel boos worden. Als iemand niet goed kan plannen of organiseren, kan het zijn dat het Hout element uit balans is.

Voedende cyclus (Sheng cyclus)

Net als in de natuur zijn de elementen met elkaar verbonden. Zoals de winter weer overgaat in de lente en zoals hout brandstof vormt voor vuur. Energie wordt van het ene element doorgestuurd naar het volgende element. Ook wel moeder-zoon relatie genoemd.

Hout voedt het Vuur, Vuur weer de Aarde, Aarde weer Metaal, enzovoorts

Precies hetzelfde als in de natuur: met hout kunnen we vuur laten branden, de as van het vuur voedt de aarde, uit de aarde komen mineralen die het metaal vormen, en door water groeien de bomen, hout.

In ons vindt zich een zelfde cyclus plaats. Pas als er tekorten zijn, zien we vaak het verband. Als iemands voedingspatroon niet goed is, hij eet bijvoorbeeld veel te koude voedingsmiddelen, kan het zijn dat de Milt (Aarde element) verzwakt wordt, het gevolg hiervan is dat er vermoeidheid kan ontstaan, of dat iemand veel gaat piekeren. Hij kan ook brijige ontlasting krijgen of de eetlust verliezen. Dit heeft allemaal te maken met een verzwakt Aarde element. Het kan zelfs gevolgen hebben voor het volgende element in de cyclus, in dit geval het Metaal element. Door de relatie met de longen en dikke darm, kunnen er dan long- of huidproblemen ontstaan.

De controlerende cyclus (de Co cylus)

De elementen controleren elkaar, zo kunnen ze elkaar afremmen om een teveel aan energie en blokkades te voorkomen .

In de natuur zie je dit terug: water blust vuur, vuur doet metaal smelten, metaal kan hout kappen, hout houdt de aarde vast door de boomwortels en aarde houdt water tegen in de vorm van dijken.

Het effect in ons lichaam van iemand die zich heel vaak ergert of boos maakt, is dat de Qi van het Hout element niet goed meer doorstroomt, maar stagneert. Hierdoor oefent het overdreven controle uit op het Aarde element. Aarde element wordt hierdoor helemaal onderuit gehaald en gaat tekorten vertonen, met als gevolg vermoeidheid, piekeren, spijsverteringsproblemen.

Evenwicht
Elke verandering van de natuurlijke cyclus binnen of buiten het lichaam roept een reactie op. Die reactie is bedoeld om het evenwicht te herstellen. Verschijnselen als voorjaarsmoeheid en winterdepressie zijn het gevolg van verstoringen in de natuurlijke cyclus. De vijf elementen zien we ook terug in emoties, smaken, kleuren, klimaten, enzovoort. Het inzicht in deze samenhang is de basis van waaruit de shiatsu therapeut werkt.

 "Wil een mens het menselijk lichaam in balans brengen dan moet men de wetten van de vier jaargetijden en van de vijf elementen als richtlijn aanhouden. "

                    -----------------Nei Tsjing---------------( het leerboek van de gele keizer over de klassieke chinese acupunctuur)